Ooit een smederij, daarna een beroemd Zeeuws jazzcafé. Gevolgd door leegstand. Totdat Evert van Dilst zich meldt, chef-kok geweest in Badhotel Renesse en zoekend naar ‘een klein leuk zaakje’. Bingo! Hier, pal onder de kerk van Zonnemaire, staat zijn d’Ouwe Smisse.

Eerst nog even schoon schip maken, jazzplaten, cd’s en rommel lozen, ontstemde muziekinstrumenten, pannetjes, flesjes, antiek, kitsch . . . “We hebben de helft weggesmeten,” zegt Evert, terwijl zijn zaak nu nog steeds mudvol staat. Maar wel sfeervol gerangschikt. En schoon.

Een glas wijn drinken, een fles kopen voor thuis, een wijncursus volgen. Het kan allemaal in Gris Sec Restaurant & Winebar, de eerste wijnbar van Zierikzee, tevens restaurant met een goede keuken. Patronne is Nathalie Antes die eerder in topzaken als sommelier werkte.

Na een ontwapenende entree – waar ter wereld word je nog als een koning ontvangen, uit je jas geholpen en naar je plaats begeleid?

Hotel Mondragon was eeuwenlang een begrip in Zierikzee. Na enkele ingrepen is ‘t dat opnieuw, nu met een inpandig luxueus restaurant: Cristó. Aan de Oude Haven, in het historische hart van die mooie Zeeuwse stad. Je betreedt Cristó door zo’n 17e-eeuwse antiekgroene koetsdeur en je ervaart dan een keuken die Frans, Zeeuws én Baskisch is.

De gebroeders Nolet weten al jaren wat lekker is. Hun Nolet’s Vistro in Yerseke ligt nagenoeg aan de Oosterschelde, nabij de mosselbanken en oesterputten. Geen wonder dat de zaak gespecialiseerd is in vis, schaal- en schelpdieren. Betaalbaar, vers en puur is het devies, en de lange rijen (Belgische) auto’s op de parkeerplaatsen zeggen genoeg.

Yerseke vouwt zich rond een eeuwenoude kerk met bloeiende kastanjes eromheen, geschoren gazon en smeedijzeren hekpunten. Daar vinden we de 200 jaar oude Oesterbeurs van Maurice Mulder, Zeeuws-Vlaming van geboorte maar geheel ver-Bevelandst door jarenlang koken in restaurants als Inter Scaldes en De Waag.

Ooit zette een pontje hier passanten over de woelige Zuidvliet, maar door de Deltawerken werd dat overbodig. Ook het bijbehorende wachtlokaal moest verdwijnen. Gelukkig konden Thijs en Anuschka Meliefste er een prachtig restaurant van maken.

Paul Labruijere en Leon Vermaire zijn de nieuwe patrons van restaurant Katseveer in het Zeeuwse Wilhelminadorp. Ze kennen de zaak want ze waren maître-sommelier en souschef bij Rutger en Jessica van der Weel die deze plek aan de Oosterschelde verlieten.

De Campveerse Toren in Veere is een stokoude herberg waarin, bijvoorbeeld, Willem van Oranje in 1575 zijn dinerreceptie hield toen hij trouwde met Charlotte de Bourbon. Het Zeeuwse bouwwerk bestond toen al al twee eeuwen! Hendrina van Cranenburgh is nu de patron-cuisinier, met als officiële titel ‘waardin’.

Centraal in de 14e eeuwse Tijl Uilenspiegel-streek tussen Sluis, Brugge, Knokke en Damme vinden we het schilderachtige stadje (50 inwoners) Sint Anna ter Muiden. Verscholen in het lokale groen ligt daar de voormalige boerderij De Vijverhoeve waarin zich het gelijknamige restaurant bevindt van chef-kok Bart Grahame en zijn vriendin, sommelier en gastvrouw, Yori. Er wordt gegeten in de vroegere huiskamer, en bij mooi weer in de prachtige tuin. “Een verborgen pareltje”, noemen de patrons hun bedrijf, en dat is het.

François (chef-kok) en Evelyne de Potter (gastvrouw) zijn de motoren achter La Trinité in de grensplaats Sluis, op Zeeuws-Vlaanderen. Het sfeervolle restaurant (met comfortabele kuipstoelen, muurbank, aperitiefhoek en een fraaie tuin) is gevestigd in een voormalig bankgebouw. Pal aan de Damse Vaart, in het hart van de gemeente, omringd door winkels en terrassen. In het seizoen wemelt het hier van de (Vlaamse) toeristen.

Schuddebeurs is rustige buitenplaats naast Zierikzee, in het groen van Schouwen-Duiveland. Al jaren is de Hostellerie er met haar antieke entourage een vrijplaats voor Belgen, Randstedelingen en andere culi-reizigers, en dankzij patron-cuisinier Bart de Bree, die hier al bijna een kwart eeuw kookt, swingt de zaak nog steeds.

Joris en Manon Jansen zijn tegenwoordig de uitbaters van de fameuze en al meer dan een halve eeuw aan de weg timmerende Auberge des Moules in het Zeeuws-Vlaamse Philippine. Ooit lag daar de eerste mosselhaven van ons land en jarenlang waren er in het dorp tientallen mosselrestaurants gevestigd om de voornamelijk Vlaamse klandizie te behagen.

Nog steeds is de Auberge een veelbezocht restaurant, met warme inrichtring, gastvrije bediening en een kaart waarop alle Zeeuwse lekkernijen staan naast traditionele vleesgerechten.

Riet Kint, beeldend kunstenares en chef-kok, en Jan Kees Tans, gastheer-sommelier en oud-musicus, baten al jaren restaurant Kint & Co uit in de Zeeuws-Vlaamse buurtschap Paal, in Graauw bij Hulst. Vlak naast het Verdronken land van Saeftinghe. Nauwelijks honderd mensen wonen er, de toeloop danken de patrons aan hun no nonsens filosofie: gewoon lekker Zeeuws eten maken en dat zonder al te veel commentaar voor je neus zetten. In het oude dorpscafé dat werd omgebouwd tot een sfeervol restaurant met brede houten vloerdelen, terras en kruidentuin. En een open keuken waar Riet Kint haar smakelijke schotels bereidt, veelal met biologisch-dynamische producten uit de streek.

Micha de Best is chef-kok van Valk Hotel Middelburg en hij deed zijn ervaring op in Thailand en Vietnam waar hij chefsfuncties bekleedde in hotels, resorts, toprestaurants en op luxueuze cruiseschepen.

In de buurt van de Vlasmarkt, vlak achter het stadhuis, vind je restaurant Scherp in een beluifeld pandje dat ooit als paardenstal diende. Mart en Dhani Scherp houden er de culinaire faam van Middelburg hoog. Zeer Zeeuws is hun opening.

In het hart van Middelburg hebben Edwin Dingemanse (chef) en Sjoerd Dooge (gastheer-sommelier) hun befaamde Gespleten Arent verruild voor restaurant Barres, met veel meer ruimte, aan een horecaplein ietsje verderop. Het niveau van de zaak is aangenaam hoog: er wordt gewerkt met regionale producten, iets wat uiteraard niet zo moeilijk is in Zeeland, en daar worden specerijen en kruiden van over de hele wereld bij gebruikt. Het resultaat is tongstrelend.

Chef-kok Jeroen Achtien en zijn vrouw Sanne zijn de nieuwe eigenaren van restaurant Inter Scaldes in Kruiningen. Het duo werkte al samen in Zwitserland, waar zij op topniveau scoorden. Nagenoeg alles in Inter Scaldes was en is opnieuw onberispelijk, het hele manoir kreeg een maanden durende transformatie, de keuken is open en de tuinen zijn bijgewerkt. Van de ‘oude’ ploeg werkt alleen sommelier Tessa van de Wouw nog als gastvrouw.

Restaurant Morille in het Zeeuwse Koudekerke ligt niet ver van zee en is omringd door groen. Patron Floris Vriens haalt zijn ingrediënten voornamelijk uit de eigen moestuin of plukt ze in het wild. Een enkel gerecht wordt aangevuld met lokale vis, vlees of wild, liefst afkomstig binnen een straal van 15 kilometer. Duurzaamheid, puurheid, groen en lokaal zijn de speerpunten van het restaurant, vertaald in een menu van 14 gangen.

New Nordic Cuisine aan de Zeeuwse kust. Restaurant Hof Aan Zee is gevestigd in een historische Scandinavische boerderij in Koudekerke op Walcheren, omringd door een uitbundige natuur met de zee (Oosterschelde) op loopafstand. Chef-kok Marcel Meijer en zijn echtgenote Irma Goedbloed volgen de seizoenen, zij oogsten de ingrediënten uit de directe omgeving zelf. Fermenteren, drogen en roken doen ze in huis, en ze werken samen met boeren en vissers in de omgeving. Het resultaat is verrassend.

Op het driestromenpunt van Noordzee, Oosterschelde en Veerse Meer ligt Kortgene. Een oude ministad op Noord-Beveland waar een gerestaureerd historisch pand in het centrum plaats biedt aan Ferdy van Rijswijk en Noëmie Haentjens en hun restaurant Rozewied (streektaal voor klaproos). De keukenstijlen van alle landen die zij bezochten, plus die van hun eigen Zeeland, komen er samen in een Bourgondisch smakenpalet. Ze staan samen in de keuken en serveren ook samen de gerechten uit.